تطبیق اخلاط با ترکیبات و عناصر شیمیایی

مزاج، كيفيت ملموسى است در جسمى كه مركب است از عناصرى با كيفيتهاى متضادى كه هر كدام ديگرى را مى‏شكند

و در آن اثر مى‏گذارد و به اين شكستن «تفاعل» مى‏گويند و البته در كيفيات متضاد، شرط نيست كه ضدّين نهايت اختلاف را با هم داشته باشند؛ خلاصه آنكه كيفيت حاصل از چنين تفاعلى «مزاج» ناميده مى‏شود.

شهرزورى سعى كرده است با ذكر هر قيدى از ورود اشكالات قبلى جلوگيرى كند. پس از آن، اقسام مزاجها كه از تفاعل كيفيتهاى چهارگانه رطوبت، يبوست، حرارت و برودت در اجسام حاصل مى‏شود، به تفصيل مورد بحث واقع شده است.

انواع مزاج

اين چنين نيست كه يك نوع فقط داراى يك مزاج باشد، بلكه در انواعى كه مركب‏اند چندين مزاج به ترتيب اوّل و دوم و … وجود دارد؛

مثلا، انسان مركب است از اعضايى مثل سر و قلب و هر كدام از آنها مركب است از اعضاى متشابه مثل گوشت و استخوان و هر كدام مركب‏اند از اخلاط و اخلاط مركب‏اند از خوراكيها و خوراكيها از عناصر چهارگانه.

در اين مثال، خوراكيها كه از تفاعل عناصر حاصل شده است، مزاج اوّل‏اند و اخلاط كه از تفاعل خوراكيها پديد آمده است، مزاج دوم است و گوشت و استخوان كه از تفاعل اخلاط پديد آمده است، مزاج سوم است و انسان مزاج چهارم.

نكته مهم اين است كه هر مزاج، ممتزج را آماده مى‏كند تا خاصيت و تأثيرى از جانب واهب، در آن پديد آيد، به عبارت ديگر صرف مزاج، عامل وجود خواص و كيفيات در ممتزج نيست و در مثال مذكور،

پس از حصول مزاج انسان،

از واهب، در انسان چيزى پديد مى‏آيد كه به آن «قوه نفسانى» مى‏گوييم.
شهرزورى با يك تلقى اشراقى،

نقش خورشيددر عالم

اين موضوع را با نقش خورشيد در عالم طبيعت تبيين كرده است به اين بيان كه اگر خورشيد نبود در اين عالم، هيچ كون و فسادى رخ نمى‏داد،

چنان‏كه شب و روزى هم نبود و فصلى هم نبود و مزاجى هم نبود، پس او كه نيّر اعظم و ملك اكرم و سلطان انور و سرور عالم طبيعت و به منزله چشم و دل و روح عالم است، علت مزاج و تركيب است.

در «خاتمه فصل» در اون کتاب  به ذكر بعضى از افعال و انفعالات منسوب به كيفيات چهارگانه مثل تبخير، تدخين، تصعيد، تقطير، طبخ، نضج و امثال آنها پرداخته شده است.

 

آیا این پادکست مفید بود؟

دائرة المعارف صوتی طب و پزشکی

دائرة المعارف صوتی طب و پزشکی ضربان سلامت یک فرهنگ و دانشنامه صوتی است که بوسیله آن شما میتوانید اطلاعات مفیدی همچون معانی اصطلاحات طب کهن و پزشکی و همچنین مفاهیم مفیدی همچون طریقه درمان و شناخت امراض را بیاموزید در این طب کست به یکی از مواردی که مورد نیاز شماست اشاره شده است که با شنیدن آن میتوانید دانش و علم خویش را گسترده تر نمائیید .

یک پاسخ بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.فیلد های مورد نیاز علامت گذاری شده اند *